CBAM (Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması) Nedir?
CBAM, Avrupa Birliği tarafından geliştirilen bir karbon vergisi sistemidir. Amacı, AB içinde düşük karbonlu üretimi teşvik ederken “karbon kaçağını” (ucuz ama çevreye zararlı ithalatı) önlemektir.
CBAM Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?
Geçiş Dönemi: 1 Ekim 2023 – 31 Aralık 2025
Tam Uygulama Başlangıcı: 1 Ocak 2026
CBAM Hangi Sektörleri Kapsıyor?
Önemli: CBAM şimdilik sadece bu sektörlerdeki temel ürünleri kapsıyor. İşlenmiş nihai ürünler dahil değil.
CBAM Kimleri İlgilendiriyor?
AB ülkeleri açısından:
CBAM, AB Emisyon Ticaret Sistemi’ni (EU ETS) tamamlayan bir araçtır. İç piyasayı karbon yoğun ithalata karşı korur ve AB üreticilerinin dezavantajlı duruma düşmesini engeller.
AB dışı ülkeler açısından (örneğin Türkiye):
AB’ye ihracat yapan ülkeleri doğrudan etkiler. Çelik, alüminyum, çimento, gübre gibi ürünlerin AB’ye satışı durumunda, üretimden kaynaklanan karbon emisyonlarının ölçülmesi, raporlanması ve maliyetinin ödenmesi gerekir.
Türkiye, AB’ye en çok ihracat yapan ülkelerden biri olduğu için CBAM, ülkemiz açısından hem dış ticaret hem de sanayi politikası için kritik bir araçtır.
50 Ton CBAM Muafiyeti
Yıllık toplam ithalatı 50 tonu aşmayan firmalar için geçerlidir.
Avantajları: Küçük hacimli ihracatta uyum yükünü azaltır, KOBİ’ler için esneklik sağlar ve AB ithalatçısı açısından Türk firmalarını cazip hale getirebilir.
Riskleri: Bu eşik geçici ve teknik bir sınırdır. Hazırlık yapılmazsa ileride uyum zorunluluğu hızla doğabilir.
Türkiye Açısından Önemi
Türk Firmaları Ne Yapmalı?
İremsu KAYAN
Sürdürülebilirlik Uzmanı
